Ελληνική λογοτεχνία

'Η ζωή είναι πολύ σύντομη για τα καλά βιβλία, πρέπει να διαβάζουμε μόνο εξαιρετικά βιβλία''. Τίμπορ Φίσερ (Under the frog)

Friday, November 10, 2006

 

Λυπάμαι

…ειλικρινά και θλίβομαι με τα όσα μαθαίνω η ακούω τους τελευταίους μήνες για το χώρο του βιβλίου. Για κάτι τύπους σαν και μένα που τα βιβλία ήταν και παραμένουν καταφύγιο και διέξοδος, γνώση και ταξίδι όλη αυτή η παράξενη μυρωδιά που αναδύεται από το χώρο των γραμμάτων είναι τουλάχιστον αποκρουστική. Δεν είμαι ρομαντικός ή ανυποψίαστος, μάλλον τα ακριβώς αντίθετα χαρακτηριστικά μου ταιριάζουν αλλά γνωρίζοντας πλέον εκ των έσω πολύ περισσότερα απ’ όσα ήξερα πριν από ένα χρόνο η απογοήτευσή μου είναι τεράστια. Εκδότες που πουλάνε βιβλία όπως θα πούλαγαν τυριά και κοτόπουλα, εκδότες που κλέβουν ασύστολα τα δικαιώματα των συγγραφέων, κριτικοί που με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο διαπλέκονται με τους εκδοτικούς οίκους, συγγραφείς που πουλάνε την πραμάτεια τους και νοιάζονται μόνο για την είσπραξη. Σε πολλά e-mail που έφτασαν στα χέρια μου τις τελευταίες μέρες οι επιστολογράφοι μου ζητάνε να γράψω τι έγινε στο ΕΚΕΒΙ ή την αλήθεια για την κόντρα της Σώτης Τριανταφύλλου με τη δημοσιογράφο της Ελευθεροτυπίας. Λυπάμαι ειλικρινά που φαίνομαι ανάξιος των προσδοκιών σας αλλά ΔΕΝ ΑΣΧΟΛΟΥΜΑΙ…
Έφτιαξα αυτό το blog με σκοπό να γράφω για βιβλία, για συγγραφείς, για όσα μου αρέσουν ή δεν μου αρέσουν και όχι για να μετατραπεί σε κουτσομπολίστικο κόμβο ή σε χώρο που όλοι θα ρίχνουν ματιές από την κλειδαρότρυπα. Και όσες φορές έγραψα ή θα γράψω κάτι παραπάνω το έκανα σα να έστελνα μια επιστολή σε εφημερίδα με τα κείμενα η τις κριτικές της οποίας διαφωνούσα ή είχα ενστάσεις ή τέλος πάντων μια διαφορετική ματιά. Η σαν να επικοινωνούσα με ένα συγγραφέα διατυπώνοντας του κάποιες θέσεις μου. Σε σχέση με τις παμπάλαιες λογικές επικοινωνίες αυτή την άμεση ’’συνομιλία’’ και τις διαδραστικές συνέπειες της μας την παρέχουν τα μπλογκ. Δεν είμαι, δεν επεδίωξα και δεν θα γίνω τιμητής του χώρου.
Υπάρχουν συγγραφείς που τους θεωρώ υπερτιμημένους, όχι γιατί με απασχόλησαν οι διαπλοκές τους με το χώρο, με εκδοτικούς οίκους ή με επιτροπές βραβείων και επαίνων αλλά γιατί δε μου άρεσαν τα γραπτά τους. Υπάρχουν άλλοι που μπορεί να είναι ατελείς χαρακτήρες αλλά λατρεύω να τους διαβάζω. Λυπάμαι που δεν μπορώ να αναπαράγω όλα όσα μαθαίνω ή τη στείρα γνώση και τα κουτσομπολιά που παίρνω μέσω μέιλ. Δε σκοπεύω να μπω σ’ αυτή τη διαδικασία σε ένα χώρο που, ας μου επιτραπεί το απόλυτο, φτιάχτηκε για να μιλάμε για βιβλία, να ανταλλάζουμε απόψεις και ιδεατά πίστευα ότι μπορεί να είναι απαλλαγμένος από τις μικρότητες και τις κακίες, να σπάσει τα στεγανά και τη συνωμοσία σε βάρος συγγραφέων που αξίζουν αλλά δεν βρίσκουν διέξοδο και παρότρυνση. Δεν απαγορεύω και δεν θα απαγορεύσω σε κανένα να καταθέτει τα σχόλια του με αφορμή οποιαδήποτε θέμα τον ενδιαφέρει αλλά προσωπικά δεν μπορώ να μπω στη λογική αυτή και θα συνεχίσω ακριβώς όπως όλα ξεκίνησαν πριν από ένα χρόνο περίπου να γράφω για βιβλία, για τους λιγοστούς που τα διαβάζουν και για εκείνους που γράφουν από αληθινή εσωτερική ανάγκη. Πιστεύω ότι η ’’παρέα’’ αυτή είναι αρκετά μεγάλη, τολμώ να πω η πλειοψηφία αυτών που διαβάζουν όσα γράφονται από όλους μας σε τούτο το blog και για αυτούς αξίζει και ο κόπος και ο χρόνος.
Επιτρέψτε μου μόνο μια παρατήρηση. Αν τελικά αυτός είναι ο πνευματικός κόσμος της χώρας τότε δεν είναι να απορεί κανείς γιατί ούτε αναγνώστες υπάρχουν ή γιατί ο κόσμος προτιμάει την τηλεοπτική αποχαύνωση. Όπως η εξαθλιωμένη τηλεόραση που πληρώνει πλέον τους αποχαυνωμένους τηλεθεατές ή οι εφημερίδες που δεν πουλάνε ενημέρωση αλλά ταινίες και μουσικά CD έχουν το κοινό που τους αξίζει πολύ φοβάμαι ότι και τα βιβλία στην Ελλάδα έχουν τους (λιγοστούς) αναγνώστες που τους αρμόζουν. Πάσα ένσταση αποδεκτή…
Comments:
Συνηγορώντας στα περισσότερα σημεία του κειμένου, γύρω από το βιβλίο, προσθέτω τα εξής:
-Δεν είναι δυνατόν όλα τα βιβλία που εκδίδονται και κυκλοφορούν να είναι καλά ή ενδιαφέροντα.
Όμως η διαφήμιση, προβολή, προώθηση & κριτική μερικών είναι δυσανάλογη της ποιότητας του περιεχομένου τους, απαγοητεύοντας έτσι τους αναγνώστες που προσπαθούν να βρούν χρόνο για να διαβάσουν ένα καλό βιβλίο. Άλλωστε ελάχιστα έχουν τύχη στην αγορά του εξωτερικού.
-Η τιμή αρκετών βιβλίων δεν νομίζω ότι είναι προσιτή για να υπάρχει μεγάλο αναγνωστικό κοινό.
-Όσο για τις εφημερίδες νομίζω ότι ελάχιστες παραμένουν ακόμη σε αρκετά καλό επίπεδο ενημέρωσης και πληροφορίας.
-Για την TV όντως η κατάσταση είναι μάλλον απελπιστική.
 
καλώ ήρθες στην πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από το βιβλίο.

δεν ξέρω αν είναι η πρώτη φορά που την ακουμπάς, αλλά σήμερα πλησίασες πολύ.

βλέπε το βιβλίο, μύρισέ το, χάιδεψε το, απόλαυσε την ανάγνωση σαν να σου είναι η τελευταία...

μην κοιτάς πίσω από το βιβλίο, αλλά αν πάλι επιμένεις, τότε προετοίμασε το εαυτό σου να μην εκπλήσσεται...

είχα σχεδιάσει κάποτε αρκετά γνωστά εξώφυλλα. δούλεψα σε μερικούς οίκους...

τώρα είμαι εκτός Ελλάδος. "ομογενείς" που λένε.
 
"ομογενής"
διορθώνω. συγνώμη.
 
Καλησπέρα Αναγνώστη,
Πολύ καλά κάνεις και δεν ασχολείσαι με κουτσομπολιά. Για μας που δεν έχουμε καμία σχέση με την παραγωγή του βιβλίου, αυτά είναι ψευτοδιλήμματα που λέγαμε παλιά. Δε μας αγγίζουν. Προσωπικά πιστεύω, ότι ο καλός συγγραφέας είναι και ακέραιος άνθρωπος, αλλά και να μην είναι τόσο το χειρότερο γι αυτόν. Χαίρομαι να σε διαβάζω, να ανακαλύπτω βιβλία, που μόνη θα ήταν αδύνατο να τα βρω. Διάβασα το "ταξίδι στη λευκή θάλασσα". Έξοχο!! Διαπίστωσα, ότι αν δε το ήξερα δεν θα το έβρισκα. Το ζήτησα σε τρία βιβλιοπωλεία! Σε ταξιδεύει με ένα τρόπο μοναδικό. Ένα βιβλίο που διαβάζεις μονορούφι, παρόλο που η υπόθεση είναι αφορμή για να φιλοσοφήσει παρά για να αφηγηθεί. Πράγματι διαμάντι! Ελπίζω να ετοιμάσω σύντομα το επόμενο μλόγκ μου με το θέμα της «Λευκής θάλασσας»
Όσο για την τηλεόραση, θα έλεγα απλά: κλείστε την! Off!! (εξ ού και ούφ)
 
Υπάρχει δημοσιογράφος και με μπλογκ εδώ που πουλάει τα βιβλία που του στέλνουν. Πως τον πιάσαμε; Του ξεφέυγουν εξώφυλλα με αφιερώσεις. Δεν προσέχει και δεν τα σκίζει όλα.
Θα σας έλεγα ποιός είναι αλλά δεν θέλω να χάσω την πηγή για φτηνά βιβλία...

Αυτό όμως που πιθανόν δεν λέτε, μπορεί και να μη το διακρίνετε, είναι πως όλα τα βιβλία ενός εκδοτικού οίκου έχουν το ύφος του διορθωτή τους. Μεταφρασμένα και εντόπια. Στην πραγματικότητα έχουμε τα άπαντα του διορθωτή και συγγραφείς όσοι και οι εκδοτικοί οίκοι. Παρατηρήστε το. Η Μυθοπλασία μας τελευταία φλατάρει επικίνδυνα.
 
@caesar
Το θέμα του ακριβού βιβλίου το έχουμε θίξει και στο παρελθόν από το blog. Μπορείτε να βρείτε τη συζήτηση και τα σχόλια σε ένα παλαιότερο ποστ. Το ατύχημα είναι ότι κυκλοφορούν και πολλά καλά βιβλία που περνάνε απαρατήρητα.
 
@roidis
Δυστυχώς την πραγματικότητα τη γνώριζα. Μερικά τουλάχιστον...Δεν πίστευα ότι η σήψη είναι τόσο εκτεταμένη...
Κρατάω ευλαβικά την αναγνωστική αίσθηση που περιγράφεις και είναι το μόνο που δεν αλλάζει μέσα στα χρόνια.
 
@agne-ta
Χαίρομαι που σου άρεσε και η περίπτωση του Ταξιδιού στη Λευκή θάλασσα είναι άλλη μια (από τις πολλές) περίπτωση που ένα καλό βιβλίο καταδικάζεται και περνάει σχεδόν απαρατήρητο.
 
@γιώργος μίχος
Δεν είναι κακό να μας υποδείξεις και τρόπους να αγοράσουμε φτηνά βιβλία! Τώρα αν συμβαίνει αυτό που λες (δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω την πιστότητα των γραφόμεων σου) αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Μέχρι τώρα οι περισσότεροι κριτικοί χάριζαν τα βιβλία που τους στέλνουν οι εκδοτικοί οίκοι σε φίλους και συγγενείς και κρατούσαν τα ελάχιστα που σκοπεύουν να διαβάσουν.
Μυθοπλασία υπάρχει και παραμυθάδες συγγραφείς με φρέσκιες ιδέες μπόλικοι. Το ζητούμενο είναι εκείνοι που έχουν τη διάθεση να τους ανακαλύψουν.
 
Γιώργο Μίχο
Σε συνέχεια του προηγουμένου...Οι αγαπητοί κριτικοί αντί να διαβάσουν ή να αναζητήσουν καταναλώνονται σε αφορισμούς του τύπου ’’τίποτε ενδιαφέρον στην ελληνική λογοτεχνία’’ και άλλα τέτοια κλισέ. Και δεν αντιλαμ΄βάνονται ότι δεν μπορούν πλέον στην εποχή που η πληροφόρηση τρέχει με ταχύτητα του φωτός να κοροιδέψουν κανένα...
 
Αγαπητέ ρίντερ, βάζεις βαθιά το μαχαίρι μέχρι το κόκαλο μερικές φορές.
Μια φορά κι έναν καιρό λοιπόν υπήρχε μια παροιμία που έλεγε: "Γκερ σε πιρέ ρούτζι ρουσέτ νε μπινέτ, αφιταπράα τσεχάτα σεβέτ;" Είναι η αγαπημένη μου. Μου την έλεγε ο πατέρας μου που του την έλεγε ο δικός του αλλά δεν θυμάμαι σε τι γλώσσα ήταν. Ινδικά, σανσκριτικά ή τι άλλο. (Αν ξέρει κανείς ας μας φωτίσει). Σήμαινε λοιπόν: "Αν η νυχτερίδα δεν βλέπει το φως του ήλιου, τι φταίει ο ήλιος γι' αυτό;" Όπερ μεθερμηνευόμενον στα δικά μας μπορεί να σημαίνει πως αν ο πνευματικός κόσμος δεν αναγνωρίζει τη σημασία του βιβλίου (=ήλιος), τι φταίει το βιβλίο;" Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι -λίγοι- και κάποιοι συγγραφείς που πιστεύουν στην αξία του και έχουν αφιερώσει τη ζωή τους σ' αυτό εδώ και χρόνια όντας εκτός του "πνευματικού κόσμου". Μια μικρή μειονότητα από τρελούς; Ε, και λοιπον; Με τους τρελούς προχωράει, λένε, ο κόσμος. Ή κάνω λάθος;
 
Ας κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο. Πάμε λοιπόν σε μία σχολική αίθουσα του 2060. Είναι το μάθημα της ελληνικής λογοτεχνίας και τα παιδιά διδάσκονται αποσπάσματα από: "Οι μάγισσες της Σμύρνης", "Ο Ιούδας φιλούσε υπέροχα", "Πάμε για καφέ", "Όταν πονάει το δοντάκι", "Αιτία διαζυγίου" κλπ κλπ. Το κεφάλαιο που βρίσκονται αυτά τα αποσπάσματα - αυστηρά επιλεγμένα από το ΥΠΕΠΘ ( ακόμα θα υπάρχει το Θ ) θα λέγεται: "Η ρεαλιστική γενιά του 2000" ή αλλιώς "Όταν οι εκδότες είδαν πώς γεμίζει το ταμείο, παίρνοντας σαν νόρμα τα βιβλία της Κάθυ Κέλλυ"
 
Πολύ ωραία τα έβαλε τα πράγματα στη θέση τους η Λεία! Υπέροχα τα ινδικά η ότι τέλος πάντων μπορεί να είναι. Όσο για τον φόβο του sofar...σιγά να μην επιζήσουν αυτές οι .........( η επιλογή της λέξης δική σας) μέχρι το 2060. Το 2008 θα τα έχουμε ξεχάσει! Πάντως συγνώμη Αναγνώστη που παραμιλάω στο βλογγ σου, αλλά επιμένω ότι το κουτσομπολιό το βρίσκουμε παντού, άμα το ζητήσουμε. Την καλή συζήτηση και τις καλές προτάσεις τις ψάχνουμε με το φανάρι. Γι αυτό ας αφήσουμε τα ωραία βιβλία να μας μιλάνε. Και όχι μόνο τα λογοτεχνικά. Είμαι σίγουρη, ότι κάτι θα βγεί από αυτό. Τη καθημερινή κλαψούρα περί της αθλιότητας μας βαρέθηκα ν’ ακούω. Πρέπει να βρούμε πρωτότυπους τρόπους να διαμαρτυρηθούμε. Δεν έχω βέβαια καμία πρόταση. Τη μόνη πρόταση που έχω, είναι να διαβάζουμε σα τρελοί!
 
@λεία Βιτάλη
Το κακό, αγαπητή Λεία, είναι ότι οι λίγοι ’’τρελοί’’ λιγοστεύουν επικίνδυνα. Και μαζί με τους τρελούς λιγοστεύουν και οι ΚΥΡΙΕΣ (αν έβαζα μόνο το Κ κεφαλαίο θα σας αδικούσα) σαν και εσάς.
 
@so far
Η λίστα είναι αντιπροσωπευτική αλλά δυστυχώς μπορεί να μεγαλώσει. Στις αρχές της χρονιάς στο ξεκίνημα του μπλογκ είχα ανεβάσει μια λίστα με τα βιβλία που διαβάστηκαν ενώ δεν έπρεπε μέσα στο 2005 και...παρεξηγήθηκα για τα πέντε βιβλία που επέλεξα. Φέτος σκοπεύω προς το τέλος της χρονιάς να αυξήσω τη λίστα σε 10!
 
@agne-ta
Επίσης τα νούμερα λένε ότι έχουν απομείνει λίγοι που διαβάζουν...
 
Καλησπέρα Αναγνώστη.
Δυστυχώς έτσι έχουν τα πράγματα και στο κείμενό σου υπάρχουν πολλές καίριες επισημάνσεις. Δηλαδή δεν έχουν έτσι, έτσι τα έχουμε κάνει.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, για να θυμηθούμε και τις ‘Χαμένες Ψευδαισθήσεις‘ του Μπαλζάκ.


Βολκώφ
 
Post a Comment



<< Home

This page is powered by Blogger. Isn't yours?